Witamina D określana poetyckim mianem witaminy słońca spełnia szereg ważnych funkcji dla organizmu wpływając na nasze codzienne funkcjonowanie oraz samopoczucie. Zgodnie z definicją witamina D jest grupą związków chemicznych rozpuszczalnych w tłuszczach steroidowych. Oznacza to, że związki te wywierają wielostronne działanie fizjologiczne w polityce wapniowo-fosforanowej będąc tym samym odpowiedzialnymi za zachowanie prawidłowej struktury i funkcji kośca. W praktyce oznacza to, że w farmakoterapii witamina D znajduje zastosowanie w profilaktyce krzywicy, osteomalacji i osteoporozy.
Historia witaminy D
Do odkrycia witaminy D doprowadziły badania nad dziecięcą chorobą kośćca, która to była mocno rozprzestrzeniona w dużych aglomeracjach miejskich podczas przemysłowej rewolucji. Na początku wieku XIX naukowcy odkryli, iż prozdrowotny wpływ na chore dzieci ma promieniowanie ultrafioletowe oraz olej z wątroby dorsza. W Polsce pierwszy raz z tytułową formą leczenia zetknął się Jędrzej Śniadecki, który to w roku 1822 opisał metody leczenia oparte o kapiele słoneczne w celu leczenia krzywicy. Kolejnym krokiem były szczegółowe badania tranu, który walnie przyczynił się do pokonania owego schorzenia w tamtych czasach.
Dlaczego witamina D jest witaminą słońca?
Odpowiedni poziom nasłonecznienia gwarantuje wystarczającą dla organizmu ilość witaminy D. Sprawia to, że nie trzeba jej czerpać ze źródeł dodatkowych – pokarmowych. Ilość wytwarzanej witaminy D u ludzi podlega wahaniom sezonowym i spada im dalej w stronę północy i południa od strefy okołorównikowej. Co ciekawe w strefie klimatu umiarkowanego ilość światła słonecznego dostarczającego do organizmu jest zbyt niska, aby skóra człowieka mogła sama wytworzyć dostateczną jej ilość. Przyczyny niedoboru niosą ze sobą dość opłakane skutki, ponieważ mogą prowadzić awitaminozy grożącej krzywicą zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Pozostałe dolegliwości wynikające z niedoboru witaminy D to osteomolacja, osteoporoza, złamania, skrzywienia oraz zwyrodnienia układu kostnego.
Profilaktyka i stosowanie witaminy D
Stosowanie witaminy D oparte jest o leczenie doustne. Dawki stosowane są indywidualnie i zależą od konkretnego przypadku klinicznego. Ścisły związek poziomu witaminy D oraz wapnia sprawia, że poziom minerału w trakcie leczenia powinien być regularnie monitorowany. Klasyczne leczenie opiewa w w okres 6-8 tygodni podczas których pacjent powinien znajdować się pod ścisłą kontrolą lekarza.
